Tác giả: Hannes Vogel
Van Man, lược dịch
23-3-2025
Donald Trump không tuân thủ các quy tắc thông thường của tổng thống Mỹ để chống hối lộ. Ngược lại, trong chính quyền của ông, quyền lực có thể mua bán công khai hơn bao giờ hết. Đây là cơ hội có một không hai cho các nhà vận động hành lang, các trùm tài phiệt công nghệ và các thế lực thù địch.
“Người tiếp thị mới” của Tesla cho đến nay không có nhiều kinh nghiệm trong ngành ô tô. Ông ta đã phát triển sự nghiệp trong ngành bất động sản ở New York. Với tuổi 78, ông đã vượt xa độ tuổi giới hạn thông thường của hầu hết các tập đoàn. Ông cũng không am hiểu về các chi tiết kỹ thuật. Mặc dù vậy, ông có thể là nhân viên giá trị nhất mà Elon Musk từng tuyển dụng cho công ty của mình. Bởi vì ông ấy còn có một công việc khác: Tổng thống Hoa Kỳ.
Khi Donald Trump biến Nhà Trắng thành phòng trưng bày Tesla vào tuần trước để hỗ trợ giá cổ phiếu đang giảm của tập đoàn ô tô Elon Musk, đó là một bước ngoặt. Rõ ràng là một nền dân chủ đang gặp vấn đề nghiêm trọng khi tổng thống đắc cử sẵn sàng phục vụ lợi ích của một người đã tài trợ hơn 300 triệu USD cho chiến dịch tái tranh cử của ông. Nhưng màn trình diễn bán hàng này chỉ là phần nổi của tảng băng. Hệ thống tham nhũng giữa Trump và Musk còn sâu hơn nhiều.
Điều tồi tệ không chỉ là việc người đàn ông giàu và quyền lực nhất thế giới đã cùng nhau biến chính phủ Mỹ thành một cửa hàng tự phục vụ, nơi sự phân chia quyền lực ngày càng bị xóa nhòa. Nguy hiểm hơn là việc họ mở cửa cho các nhà vận động hành lang, doanh nhân và các thế lực thù địch như Nga và Trung Quốc có thể mua hoặc thậm chí tống tiền chính sách của Mỹ.
Khách nước ngoài ở khách sạn Trump
Không giống như những người tiền nhiệm, Trump thậm chí không cố gắng tạo ấn tượng rằng ông ấy muốn tránh xung đột lợi ích. Ông không công bố tờ khai thuế, không bán công ty của mình hoặc giao chúng cho một quỹ tín thác mù (Blind Trust), nơi sẽ ngăn cản ông tiếp cận và hạn chế sự ảnh hưởng giữa chính trị và kinh doanh.
Ngay trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, các quan chức chính phủ nước ngoài thường xuyên lưu trú tại khách sạn của ông. Quỹ đầu tư của con rể Jared Kushner nhận được hai tỷ USD từ Ả Rập Xê Út. Các tài phiệt Ấn Độ, nhà đầu tư Trung Quốc và ông trùm bất động sản Israel bí mật quyên góp cho ủy ban nhậm chức của Trump thông qua các công ty vỏ bọc.
Nhưng tất cả những vụ bê bối trước đây đều trở nên nhỏ bé so với những xung đột lợi ích mà Trump đã tạo ra lần này – công khai và thậm chí trước cả cuộc bầu cử. Đây là lời mời gọi dành cho các thế lực thù địch muốn mua một phần chính sách của Mỹ. Khách sạn Trump nổi tiếng tại tòa nhà bưu điện cũ ở Washington, nơi từng là điểm đến của các quan chức và nhà ngoại giao nước ngoài, đã được bán.
Nhưng Trump hiện đang thực hiện chiến lược bất động sản ở quy mô quốc tế: Từ dự án Trump World Center ở Ấn Độ, kế hoạch xây Trump Tower tại Dubai, đến sân golf và khách sạn sang trọng ở Oman – nơi được phát triển bởi một công ty có quan hệ mật thiết với hoàng gia Ả Rập Xê Út. Chính hoàng gia này sắp mua máy bay chiến đấu F-35 và công nghệ hạt nhân của Mỹ – và Trump là người trực tiếp quyết định việc này.
Mua một phần Trump giờ đây trở nên dễ dàng
Cơ hội lớn hơn nữa đến từ lĩnh vực tiền điện tử mới của Trump. Ông hợp tác với những nhân vật mờ ám cho dự án “World Liberty Financial” (WLFI). Trump và gia đình ông nhận 75% lợi nhuận từ nền tảng này – về mặt lý thuyết là để quảng bá cho nó. Theo báo cáo của WLFI, nền tảng này đã bán token trị giá 550 triệu USD, mang về hàng trăm triệu USD cho Trump và gia đình.
Chỉ vài ngày trước khi nhậm chức, Trump cũng đã tự mình tham gia vào lĩnh vực tiền điện tử: Đồng tiền kỹ thuật số $TRUMP thuộc sở hữu của ông và gia đình. Ai mua token này đang trực tiếp làm tăng tài sản của người quyền lực nhất thế giới – một kênh tham nhũng tiềm năng có thể đưa hàng tỷ USD hối lộ vào túi Trump. Không ai có thể biết ai đang mua token này hoặc đẩy giá của nó lên cao để bơm tiền vào Trump.
Theo các nhà phân tích, vào tháng 1, năm nhà đầu tư đã đầu tư hơn 100 triệu USD vào $TRUMP, nắm giữ ít nhất 7% tổng số token lưu hành. Danh tính của những nhà đầu tư này vẫn là một ẩn số do các ví tiền điện tử của họ ẩn danh. Điều này có nghĩa là Vladimir Putin hoặc bất kỳ nhà độc tài nào khác cũng có thể dễ dàng chuyển tiền cho Trump mà không bị phát hiện.
Nguy cơ tương tự cũng tồn tại với mạng xã hội của Trump. Mặc dù công ty mẹ của Truth Social đang thua lỗ hàng triệu USD và doanh thu thấp hơn một đại lý xe hơi cỡ trung bình, nhưng cổ phiếu của Trump trên sàn chứng khoán hiện trị giá khoảng 2,3 tỷ USD.
Musk – nhà tài trợ quan trọng nhất trong thế giới Trump
Xung đột lợi ích trong chính phủ Mỹ không chỉ xảy ra với tổng thống mà còn với Elon Musk – cố vấn của Trump và là người đứng đầu “cơ quan hiệu suất” DOGE. Musk không chỉ tiếp tục điều hành các công ty phụ thuộc trực tiếp vào các hợp đồng chính phủ như Tesla và SpaceX, mà còn đóng vai trò là nhà tài trợ lớn nhất cho thế giới Trump.
Không chỉ tài trợ gần 300 triệu USD cho chiến dịch tranh cử của Trump, Musk còn có kế hoạch đóng góp thêm 100 triệu USD trực tiếp vào quỹ tranh cử của Trump. Điều này củng cố quyền lực của ông trong mạng lưới MAGA. Musk cũng có những kênh mờ ám mà các nhà tài trợ nước ngoài có thể sử dụng để gây ảnh hưởng. Hầu hết các công ty của ông không được niêm yết trên thị trường chứng khoán, vì vậy không có yêu cầu công khai danh tính các nhà đầu tư. Theo Financial Times, các nhà đầu tư giàu có ở Trung Quốc đã bí mật rót hàng triệu USD vào SpaceX, Neuralink và xAI – những công ty có quyền truy cập vào các bí mật quân sự nhạy cảm nhất của Mỹ.
Trump và Musk cần tiền mặt khẩn cấp
Trump và Musk, dù có vẻ giàu có, nhưng cả hai đều cần tiền mặt gấp. Trump đối mặt với các vụ kiện dân sự với tổng số tiền phải trả hơn nửa tỷ USD, bao gồm 100 triệu USD bồi thường cho E. Jean Carroll và 500 triệu USD tiền phạt tại New York vì gian lận tài chính.
Musk cũng gặp vấn đề tài chính. Phần lớn tài sản của ông bị khóa trong cổ phiếu Tesla, vốn đã được thế chấp cho khoản vay 44 tỷ USD khi mua Twitter. Các khoản nợ này sẽ đến hạn vào năm 2027 và 2029, và Musk cần tiền mặt để trả. Nếu không có tiền, cả Trump và Musk sẽ phải bán tài sản hoặc tìm nguồn tài trợ mới – điều có thể dẫn đến những mối nguy hiểm chính trị và an ninh đáng kể.