Ian Lovett & Nikita Nikolaienko, Russia Jailed Her Husband In Occupied Ukraine. Then Natalya Swung Into Action,Wall Street Journal, March 19, 2025
Cù Tuấn biên dịch
Tóm tắt: Hàng ngàn thường dân Ukraine đang bị Nga giam giữ, một số người đang phải chịu đựng sự tra tấn, và không có quy trình pháp lý nào để giải thoát họ.
*
Natalya Barchuk rất lo lắng khi tiến về phía nhà tù ở thành phố Kalanchak do Nga chiếm đóng ở miền nam Ukraine, tay cầm một gói thức ăn và một túi quần áo sạch.
Bà được thông báo rằng chồng bà có thể đang ở bên trong nhà tù. Chồng bà là một trong số hàng ngàn thường dân bị giam giữ trong một hệ thống nhà tù mờ ám trên lãnh thổ bị chiếm đóng dưới sự kiểm soát tối cao của cơ quan an ninh Nga. Các lính canh đã chấp nhận các gói hàng bà gửi nhưng không cho bà biết liệu ông Oleksiy của bà có ở đó không.
Natalya, khi đó 55 tuổi, đã đi từ quê nhà để tìm kiếm chồng và giờ đây thấy mình đơn độc ở một nơi xa lạ, nơi quân đội Nga tuần tra trên đường phố bằng xe bọc thép và tùy ý vào các căn hộ. Có lần, bà thấy một người lính Nga đánh một bà già bằng báng súng trường.
“Tôi đang ngồi giữa một tổ ong bắp cày”, bà viết trong tin nhắn gửi cho phóng viên tờ Wall Street Journal.
Vào những ngày ở trại tù sau lần thăm đầu tiên, một cai ngục đưa cho bà một chiếc túi. Xé toạc nó ra, Natalya tìm thấy một chiếc áo phông màu xanh quen thuộc trong số những bộ quần áo bẩn khác. Bà áp nó vào mặt và ngửi thấy một mùi hương thoang thoảng nhưng dễ nhận biết. Bà bật khóc nức nở, biết mình đã tìm thấy chồng.
Bây giờ đến phần khó khăn nhất: đưa người chồng ra khỏi tù.
Việc giam giữ thường dân đã trở thành một trong những công cụ ưa thích của Matxcơva để củng cố quyền kiểm soát 20% lãnh thổ Ukraine mà họ kiểm soát. Bất cứ điều gì được coi là sự phản kháng – từ việc đăng tin tức Ukraine trên phương tiện truyền thông xã hội đến việc từ chối hợp tác với lực lượng chiếm đóng – đều có thể khiến thường dân bị giam giữ, nơi họ phải đối mặt với điều kiện tồi tệ và bị tra tấn.
Các quan chức Ukraine cho biết 16.000 thường dân đang bị Nga giam giữ. Các nhóm nhân đạo ước tính con số này có thể cao hơn nhiều lần. Theo các quan chức Ukraine, khoảng 170 người đã được thả như một phần của cuộc trao đổi tù nhân, nhưng không có quy trình pháp lý rõ ràng nào để giải thoát họ.
Chính quyền Nga hầu như không công bố thông tin về những người bị giam giữ. Mặc dù Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố lãnh thổ bị chiếm đóng là một phần của Nga, hệ thống điện tử theo dõi tù nhân của Matxcơva không hoạt động ở đó. Dân thường có thể bị giam giữ trong nhiều năm mà không bị buộc tội, không được tiếp cận luật sư và không được giao tiếp với thế giới bên ngoài.
Bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào để lãnh thổ Ukraine nằm dưới sự kiểm soát của Nga sẽ có hiệu lực củng cố hệ thống đó.
“Đối với tù nhân chiến tranh, có những quy định, nhưng đối với thường dân bị giam giữ, thì phức tạp hơn nhiều”, Leonid Kirkun, một luật sư người Nga lưu vọng, đại diện cho gia đình của những người bị giam giữ dân sự, cho biết. Ông nói thêm rằng người Nga “thường từ chối thừa nhận rằng họ đang giam giữ người này, người kia”.
Có lẽ không ai đã nỗ lực hết sức để cố gắng giải cứu những người thân yêu hơn Natalya. Sau khi theo chân Oleksiy, 56 tuổi, vào thế giới ngầm do Nga kiểm soát, bà đã nói chuyện ngọt ngào với lính canh nhà tù, đi bộ qua lại giữa các vùng bị chiếm đóng của Ukraine và đối mặt với sự thẩm vấn của cơ quan an ninh Nga, trong khi luôn lo lắng liệu bản thân mình, chứ đừng nói đến người chồng, có thể sống sót mà ra ngoài hay không.
1. ‘Ông ấy có lẽ đã bị giam giữ’
Khi Natalya lần đầu gặp Oleksiy Barchuk, bà chỉ mới là một cô gái 17 tuổi. Hai người gặp nhau tại một trại hè ở bờ biển phía nam Ukraine, và Oleksiy là người theo đuổi bà.
Một đêm nọ, trong một bữa tiệc, Natalya thấy mình đứng một mình trong khi những người khác đang nhảy múa.
Tự mình giải quyết vấn đề, Natalya bước tới một nhóm con trai và yêu cầu: “Tại sao không ai mời tôi nhảy?”. Một cậu bé chỉ vào Oleksiy – cậu trai này nói rằng cậu thích cô và đã yêu cầu bạn bè tránh xa Natalya.
Chẳng bao lâu sau, họ hẹn hò. Nhưng khi trại hè kết thúc và cả hai trở về Kherson, anh đã gửi 10 lá thư trước khi cô đồng ý gặp lại. Họ kết hôn một năm sau đó, vào năm 1985, và có hai đứa con.
Trong ba thập kỷ tiếp theo, gia đình Barchuks đã xây dựng một mạng lưới doanh nghiệp gia đình khiêm tốn. Natalya làm việc tại cửa hàng cung cấp đồ dùng nhà bếp của hai người. Oleksiy làm việc cho công ty xây dựng. Artem Barchuk, anh trai của Oleksiy, điều hành toàn bộ hoạt động của công ty này.
Họ đã làm việc chăm chỉ, có dư tiền để mua một ngôi nhà gỗ trên một hòn đảo ở sông Dnipro, nơi cả gia đình thường lui tới vào những ngày cuối tuần mùa hè để câu cá, lướt ván và nướng thịt.
Quân đội Nga đã phá vỡ sự bình yên của họ khi tràn qua sông để chiếm đóng Kherson vào tháng 2 năm 2022.
Trong những tuần tiếp theo, hầu hết gia đình đã tham gia các cuộc biểu tình lớn chống Nga. Tuy nhiên, khi quân lính bắt đầu bắn vào người biểu tình, Natalya và con gái của Oleksiy, Nadiya, đã chạy trốn đến lãnh thổ do Ukraine kiểm soát.
Natalya và Oleksiy cũng muốn rời đi. Nhưng người mẹ 87 tuổi của Oleksiy ủng hộ người Nga và từ chối đi. Không muốn để bà một mình, họ ở lại.
Một buổi sáng cuối tháng 7, Oleksiy và Natalya nhận được một cuộc gọi hoảng loạn từ Artem. Con trai cả của ông bà, Serhiy, làm việc cho dịch vụ hưu trí khu vực, đã không trả lời điện thoại. Tại căn hộ của Serhiy, ông tìm thấy hàng chục máy tính, mà ông nhận ra Serhiy hẳn đã lấy từ văn phòng hưu trí để không cho quân Nga lấy mất. Những người lính Nga dùng cách này để tìm kiếm địa chỉ của những người Ukraine mà họ coi là mối đe dọa.
“Có lẽ cháu nó đã bị giam giữ”, Artem nói. “Chúng ta nên di chuyển máy tính”.
Oleksiy đến đó cùng một số người khác để giúp đỡ, trong khi Natalya đi báo cáo rằng Serhiy mất tích.
Khi bà đến căn hộ của Serhiy vài giờ sau đó, bà thấy cánh cửa mở và có ít nhất một chục lính Nga bên trong. Oleksiy và một người bạn của gia đình, Oleh, đang ngồi trên ghế dài.
“Có chuyện gì vậy?”, Natalya hỏi. Những người lính ra lệnh cho bà phải rời đi.
2. ‘Hãy đi tìm họ’
Oleksiy, Serhiy, Artem và vợ ông đều bị bắt giữ và đưa đến đồn cảnh sát gần đó.
Chỉ với hai phòng giam nhỏ, nhà giam được trang bị kém cho tù nhân. Natalya lấp đầy khoảng trống bằng cách cung cấp bàn chải đánh răng, thảm tập yoga để ngủ và thức ăn hai lần một ngày.
Bà thêm rau mùi tây vào một số chiếc bánh sandwich – một dấu hiệu báo rằng bà đã giấu một tờ giấy nhắn bên trong chiếc bánh đó.
Natalya nhớ lại cảnh chuẩn bị bánh: “Bánh mì, bơ, tờ giấy đưa tin giấu trong bọc nylon, giăm bông, bánh mì”. Người thân của bà đã nhét những tờ giấy với câu trả lời vào đống quần áo bẩn mà lính canh trả lại cho Natalya để đem đi giặt.
Người dân nhanh chóng nhận ra rằng người Nga, những người đang cố gắng thành lập và điều hành chính phủ tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, muốn Serhiy quay lại làm việc tại văn phòng lương hưu. Các viên chức Nga nói với một người họ hàng khác rằng nếu Serhiy hợp tác, các vấn đề của gia đình cậu có thể dễ dàng được giải quyết.
Natalya giải thích rằng lời đề nghị được bà viết trong một tờ giấy kẹp trong một chiếc bánh sandwich.
“Tôi muốn cháu tôi chấp nhận thỏa thuận”, Natalya sau đó nói. “Ra khỏi tù, rồi trốn thoát”.
Nhưng Serhiy đã từ chối và tất cả bọn họ vẫn ở lại trại tù.
Một ngày tháng 9, khi đang đợi bên ngoài nhà tù để giao đồ ăn, Natalya nhìn thấy Oleksiy đang cào lá ở phía bên kia hàng rào.
Tim bà đập nhanh. Đã hai tháng kể từ lần cuối bà gặp chồng – khoảng thời gian xa cách lâu nhất kể từ thời Liên Xô – Họ bước về phía nhau và nắm tay nhau qua hàng rào.
“Mọi chuyện sẽ ổn thôi”, ông nói với bà.
Mặc dù thấy chồng khá nhợt nhạt, móng tay vàng, Natalya vẫn nhẹ nhõm khi thấy chồng trông có vẻ khỏe mạnh. Bà đang dần quen với cuộc sống mới lạ này và cảm thấy an ủi khi có thể giúp chăm sóc Oleksiy.
Sau đó, vào ngày 15 tháng 10, lính canh từ chối nhận thức ăn. Quân đội Ukraine đang tiến gần đến Kherson, và quân Nga bắt đầu rút lui. Cuối cùng, một lính canh nói với bà rằng Oleksiy và những người khác đã được đưa qua Sông Dnipro đến vùng lãnh thổ nằm dưới sự kiểm soát chặt chẽ hơn của Matxcơva.
Trong nhiều ngày, Natalya quỵ ngã ở nhà, tê liệt vì lo lắng. Nếu bà ở lại, bà sẽ bị cắt đứt khỏi Oleksiy một khi Ukraine chiếm lại thành phố. Nếu bà theo Oleksiy qua sông, bà có thể bị mắc kẹt trong lãnh thổ do Nga chiếm đóng.
Khi nói chuyện điện thoại với con gái mình, Nadiya, bà hỏi: “Mẹ nên làm gì? Mẹ nên làm gì?”.
Nadiya trả lời: “Mẹ hãy đi tìm họ”.
3. Phía bên kia dòng sông
Khi Natalya lên phà qua sông vào ngày 1 tháng 11 năm 2022, nỗi sợ hãi chính của bà là không thể tìm thấy Oleksiy.
Trong những tháng ngồi bên ngoài nhà tù ở Kherson, bà đã gặp hàng chục phụ nữ khác từ khắp nơi trong vùng đang tìm kiếm những người thân mất tích. Những người lính canh thường từ chối cho họ biết rằng người thân của họ liệu có ở đó hay không.
Khi phà cập bến, Natalya nghe theo lời chỉ dẫn của một người bảo vệ tỏ ra thông cảm với bà, và đi đến Kalanchak cách đó khoảng một giờ.
Vào ngày 11 tháng 11, vài ngày sau khi bà nhận được túi đồ giặt xác nhận Oleksiy đã ở đó, bà nhận được tin tức từ nhà: quân đội Ukraine đã chiếm lại Kherson. Bạn bè gọi điện, kể lại những bữa tiệc đường phố với mọi người khoác trên mình lá cờ xanh và vàng của Ukraine.
Cơ hội để quay lại Kherson đã đóng lại. Natalya ở một mình trên bờ trái của con sông và của cuộc chiến.
Bà áp dụng một chiến lược: Bất cứ khi nào gặp một cai ngục, Natalya sẽ kể câu chuyện của mình, thường là kèm với khóc lóc, hy vọng sẽ thu hút được lòng nhân đạo của họ. Chiến thuật của bà sớm đơm hoa kết trái, khi một người đàn ông mà bà tiếp cận bên ngoài nhà tù tự giới thiệu mình là quản giáo.
“Bà thực sự đã không gặp chồng mình trong hai tháng rồi sao?”, ông nói.
Natalya nói, “Tôi chỉ muốn biết chồng tôi có thực sự còn sống hay không”.
Người quản giáo người Nga nổi giận, dường như bị xúc phạm bởi sự ám chỉ đó. Sau đó, ông ta quay số trên điện thoại của mình và chuyển cho Natalya. Oleksiy đang ở đầu dây bên kia.
Bà cố gắng nói, vì sợ gây rắc rối cho Oleksiy khi người quản giáo đang ở gần đó.
“Em yêu anh”, bà nói. “Em ở đây. Không ai bỏ rơi anh cả”.
Oleksiy nói rằng ông vẫn ổn – ấm áp và khô ráo, có đủ thức ăn, không bị đánh đập. Sau đó, người quản giáo ra hiệu kết thúc cuộc gọi.
Đó là khởi đầu của một mối quan hệ giao dịch. Natalya sẽ mua thuốc mà tù nhân cần; quản giáo để bà trao đổi những mẩu giấy ngắn với Oleksiy.
Bà hỏi người quản giáo tại sao không thể thả những người thân của bà. Anh ta xin lỗi, nhưng nói rằng việc đó không tùy thuộc vào anh ta: Họ bị buộc tội ăn cắp 18.000 đô la tài sản nhà nước, và Cơ quan An ninh Liên bang Nga, FSB, đã yêu cầu trại tù giam giữ nhóm người này cho đến khi có thông báo mới.
4. Bị ép phải Nga hóa
Đến tháng 2, Natalya đã học cách sử dụng hệ thống của Nga.
Oleksiy và những người khác đã được chuyển đến một nhà tù khác ở làng Chonhar. Ở đó, bà đã gặp điều tra viên trong vụ án của họ: một đối thủ bowling cũ của Artem. Ông ấy đã lặng lẽ khuyên bà nên tìm hiểu về quyền của tù nhân trong luật pháp Nga.
Đêm đó, tại ngôi nhà bỏ hoang ở Chonhar nơi bà đang ở, Natalya đọc luật trực tuyến rằng tù nhân có quyền trao đổi thư từ. Ngày hôm sau, bà bước vào nhà tù và yêu cầu lính canh chuyển một thông điệp cho Oleksiy.
Natalya nhanh chóng chuyển tin nhắn đến người thân của các tù nhân khác, nhiều người trong số họ đã không nghe tin tức gì từ người thân của mình trong nhiều tháng và không biết họ đang ở đâu, thậm chí không biết họ còn sống hay không.
“Mọi người ở đây đều khen ngợi em khi biết rằng em đã đi theo chồng mình”, Oleksiy viết cho bà vào đầu năm 2023. “Anh rất biết ơn em”.
Tuy nhiên, Natalya vẫn không thể tìm được luật sư cho Oleksiy. Một số người đã từ chối sau khi nghe cáo buộc. Những người khác đưa ra mức giá ít nhất là 1.000 đô la cho mỗi lần thăm gặp khách hàng, mà Natalya không đủ khả năng chi trả. Số tiền bà mang từ Kherson đã hết từ nhiều tháng trước, và Natalya đang sống bằng số tiền mà con cái có thể gửi cho từ bên ngoài Ukraine, cộng thêm một ít tiền từ người thân của các tù nhân khác, những người đã trả tiền cho bà để bà tiếp tế cho người thân của họ.
Cuối cùng, thông qua một người bạn của gia đình, Natalya đã gặp Valery Geraskin, một luật sư 71 tuổi.
Ngồi trong xe của ông ta bên ngoài nhà tù vào ngày 10 tháng 3, Natalya nhận ra rằng Geraskin, một người bản xứ Kherson, đã ủng hộ cuộc xâm lược của Nga. Nhưng Natalya thích cách cư xử thẳng thắn của Geraskin và đã thuê ông ta với mức phí cố định là 2.000 đô la cho mỗi khách hàng.
Chiến lược của Geraskin là chứng minh rằng gia đình Barchuk không ăn cắp của chính phủ Nga, vì những máy tính mà Serhiy lấy đi không thuộc về dịch vụ hưu trí của Nga. Ông đảm bảo với Natalya rằng gia đình bà sẽ được xét xử công bằng tại tòa án Nga.
“Không giống như trước đây” ở Ukraine, Geraskin nói với bà.
Tuy nhiên, ông vẫn ép Natalya lấy hộ chiếu Nga. Ông nói rằng các giấy tờ Ukraine của bà cho thấy bà là người chống đối chế độ và có thể làm phức tạp thêm vụ án.
Natalya từ chối. Hộ chiếu Nga có vẻ giống như sự chứng thực cho sự chiếm đóng.
Tuy nhiên, khi mùa xuân đến, áp lực phải Nga hóa ngày càng tăng.
Để rút tiền mặt hoặc gửi thư cho Oleksiy, bà phải đi xe buýt hơn một giờ. Tại các trạm kiểm soát, binh lính sẽ kéo những thanh niên ra để thẩm vấn hoặc yêu cầu hành khách điền vào một mẫu đơn có các câu hỏi bao gồm cả việc họ có ủng hộ những gì Nga gọi là “chiến dịch quân sự đặc biệt” của mình hay không.
Vào tháng 6, không thể kiềm chế cơn giận dữ, Natalya đã trả lời là không ủng hộ. FSB đã lấy dấu vân tay của bà, lục lọi điện thoại của bà, sau đó bắt đầu thẩm vấn. Natalya tuyên bố mình là người theo chủ nghĩa hòa bình, và sau sáu giờ, họ thả bà ra, nhưng họ cảnh báo bà rằng việc bị đối xử như thế này sẽ là chuẩn mực đối với bất kỳ ai đi lại với giấy tờ Ukraine.
Cùng tháng đó, lính canh nhà tù cho biết bà sẽ cần hộ chiếu Nga để gửi bưu kiện cho Oleksiy – một trong số ít mối liên hệ mà bà vẫn còn giữ.
Ngày hôm sau, bà đã nộp đơn xin cấp hộ chiếu.
5. Bị từ chối
Đó là một ngày tháng 7 nóng nực khi Natalya bước vào một phòng xử án nhỏ ở thị trấn Henichesk gần đó để tham dự phiên điều trần về vụ án của Oleksiy.
Lên bục làm chứng, Natalya nhìn khắp phòng xử án: những chiếc ghế kim loại gấp được sắp xếp thành một phòng trưng bày tạm thời, lá cờ Nga treo sau lưng thẩm phán và bên trong hộp kính dành cho bị cáo là Oleksiy.
Ánh mắt họ gặp nhau. Mười tháng đã trôi qua kể từ lần cuối bà gặp chồng, tại sân nhà tù Kherson, và sự thay đổi của ông khiến bà sửng sốt. Má Oleksiy hóp lại, vai quá gầy không vừa với chiếc áo sơ mi, tóc hoa râm ở thái dương. Ông chưa bao giờ trông bất lực đến thế.
Quyết tâm không khóc, Natalya hít một hơi, rồi bắt đầu lời khai về cuộc sống của bà với Oleksiy. Khi bà kết thúc, thẩm phán đã ra lệnh đưa bà ra ngoài.
Một giờ sau, Oleksiy xuất hiện, được bảo vệ hộ tống. Natalya bước tới, nhưng một người bảo vệ đã chặn đường.
Oleksiy ở rất gần – chỉ cách chưa đầy một mét – nhưng Natalya không thể chạm vào. Điều đó vượt quá sức chịu đựng của bà. Bà bật khóc.
“Đừng khóc”, Oleksiy nói. “Sẽ ổn thôi”.
Sau đó, một tên lính canh dùng báng súng đánh vào lưng Oleksiy.
Trong vài tuần tiếp theo, vận mệnh của gia đình Barchuks dường như đã thay đổi.
Geraskin đã lần ra danh sách các thiết bị do dịch vụ hưu trí của Nga sở hữu. Các máy tính mà Serhiy lấy đi không có trong danh sách đó.
Vào thời điểm Natalya trở lại tòa án để tham dự phiên điều trần tiếp theo của Oleksiy, vào ngày 23 tháng 8, chỉ còn Oleksiy và Serhiy vẫn bị giam giữ. Những người khác đã bị chuyển sang quản thúc tại gia.
Geraskin tin rằng Oleksiy sẽ được trả tự do. Nhưng phiên tòa xử Oleksiy có một thẩm phán khác, người này đã bác bỏ động thái này.
Geraskin nổi giận. “Ông đang làm cái quái gì thế?”, anh ta nói.
Thẩm phán rời khỏi phòng xử án mà không đưa ra lời giải thích nào.
6. ‘Em chờ anh’
Những người thân được giải thoát của Natalya chuyển đến sống tại nhà bà ở Chonhar. Ở đó, Artem đã kể cho bà nghe những điều ông ấy không thể nói trong thư: Họ càng đi xa Kherson, họ càng bị đối xử tàn bạo.
Những quy tắc tùy tiện đã được áp đặt, như lệnh cấm nói chuyện hoặc nằm nghỉ vào ban ngày. Lính canh đánh họ vì bất kỳ vi phạm nào được cho là có, hoặc không vì lý do gì cả. Tiếng la hét của những người đàn ông bị tra tấn bằng điện giật vang vọng khắp hành lang. Họ không được đưa ra ngoài dù chỉ một lần cho đến khi ra tòa.
Mặc dù Natalya vui mừng vì mọi người đã ra ngoài, bà bắt đầu cảm thấy bực tức vì họ được an toàn trong khi Oleksiy vẫn ở sau song sắt và bị đánh đập.
Vào ngày 30 tháng 8, Natalya lên xe buýt đến Simferopol, một thành phố lớn hơn ở phía nam. Bà nói với những người khác rằng mình đi mua đồ tạp hóa, như rượu mạnh, mà họ không thể mua được ở Chonhar nhỏ bé. Thực sự, bà muốn có thời gian tránh xa họ.
Khi Natalya đứng ở trạm xe buýt ở Simferopol, điện thoại của bà reo lên. Đó là Geraskin. Bà cảm thấy vừa phấn khích vừa sợ hãi khi số điện thoại của ông ta hiện lên. Có lẽ vụ án đã có tiến triển? Hay sức khỏe của Oleksiy có vấn đề?
Khi bà trả lời, đó không phải là giọng của Geraskin.
“Em đã đợi anh”, giọng người chồng vang lên qua điện thoại. “Bây giờ anh đang đợi em”. Oleksiy đang ở nhà bà tại Chonhar.
Chuyến xe buýt ba giờ trở về Chonhar có cảm giác như vô tận. Khi đến trạm dừng, bà bắt đầu đi bộ về nhà. Sau đó, bà nhìn thấy Oleksiy ở cuối phố, và chạy vội vã tới ôm Natalya.
Một thời gian rất lâu trôi qua, và không ai trong số họ nói gì. Oleksiy phá vỡ sự im lặng. “Anh xin lỗi vì đã đi xa quá lâu”.
Geraskin nói với họ rằng ông đã trả 5.000 đô la cho việc thả tự do của mỗi người thân, cộng thêm người bạn của gia đình họ là Oleh – tổng cộng là 25.000 đô la. Hệ thống pháp luật của Nga đã không hoạt động như ông mong đợi. Phải hối lộ thì họ mới được thả.
Gia đình Barchuks đã gom tiền để trả lại cho anh ta. Geraskin từ chối bình luận.
Oleksiy và những người khác đã bị giam cầm trong 13 tháng. Artem bị gãy hai đốt sống. Oleksiy mất một phần năm trọng lượng cơ thể, ra khỏi tù với cân nặng 127 pound. Khi được thả, họ biết rằng mẹ của họ đã qua đời.
Trong những tuần tiếp theo, tất cả họ đều rời khỏi vùng lãnh thổ bị Nga chiếm đóng, qua ngả nước Nga. Hiện tại Natalya và Oleksiy đang sống với Nadiya và các cháu của họ ở Estonia.
“Nếu Natalka không đi theo chúng tôi, chúng tôi giờ vẫn còn bị giam ở đó”, Oleksiy nói, sử dụng biệt danh của Natalya.
Natalya hy vọng có thể trở về Kherson, về căn nhà gỗ ngày xưa, nhưng người thân của bà cho rằng điều đó là không thể.
Sông Dnipro hiện là tiền tuyến, và quân đội Matxcơva tấn công Kherson mỗi ngày bằng máy bay không người lái và pháo binh. Mìn trôi dạt vào các đảo trên sông, giống như hòn đảo có dacha (nhà nghỉ) của họ, sau khi người Nga cho nổ tung một con đập.
“Chúng tôi không thể quay lại cuộc sống như trước nữa”, Oleksiy nói, mặc một chiếc vyshyvanka, một chiếc áo sơ mi truyền thống của Ukraine, và bế cháu gái trên đùi. “Bạn có thể dựng lại dacha, nhưng tất cả những quả mìn chưa nổ này vẫn còn ở bên bạn”.
I.L. – N.N.
Nguồn bản dịch: FB Cù Tuấn