Lê Quốc Quân
16-3-2025
Thật là một tin buồn cho tất cả những ai yêu mến và quen thuộc với hai: Ban Việt ngữ của Đài Á Châu Tự do (RFA) và Đài tiếng nói Hoa Kỳ (VOA). Đây cũng là một tin vui cho chính quyền Việt Nam và Trung Quốc.
Hôm qua, ngày 14/3, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp cắt giảm sâu 7 cơ quan liên bang, trong đó có cơ quan chủ quản của cả Đài Tiếng nói Hoa Kỳ và RFA (USAGM).
Theo AP và Reuter thì các nhân viên VOA đã được thông báo sẽ nghỉ việc kể từ ngày 21/3. Bạn bè tôi ở hai cơ quan này cũng đã xác nhận việc này.
Có một điều tôi biết rõ rằng chính quyền Việt Nam luôn coi RFA và VOA là “thế lực thù địch” và phản đối tiếng nói của hai đài này. Trong rất nhiều năm, chính quyền Việt Nam đã cố gắng vận động hành lang để chính phủ Hoa Kỳ thu hẹp, đóng cửa hoặc thay đổi quan điểm của hai đài này khi nói về các vấn đề ở Việt Nam. Nhưng hai cơ quan này vẫn một mực duy trì sự tuân thủ theo nguyên tắc trung thực, khách quan khi đưa tin về Việt Nam.
Nhiều lần đến kỳ xét duyệt ngân sách hoạt động, các cơ quan này thường phải nhờ một số người ở Việt Nam, đặc biệt là những tiếng nói đối lập với nhà nước, nói lên tính cần thiết phải có một tiếng nói đưa tin trung thực và đối lập với nhà nước Việt Nam, trong bối cảnh độc tài toàn trị và nhà nước làm chủ mọi cơ quan báo chí như ở Việt Nam.
Việc đóng cửa các cơ quan liên bang không ngoài dự đoán của tôi. Tôi không vui, không buồn chuyện đó mà thực sự đang rất tò mò nghiên cứu sức mạnh của xã hội dân sự Mỹ trong việc hỗ trợ kiểm soát và cân bằng quyền lực trong thời gian bốn năm cầm quyền sắp tới của Tổng thống Donald Trump.
Hiện tại tôi đang ở Mỹ và làm việc ở khu vực tư, không liên quan, dù trực tiếp hay gián tiếp, đến bất cứ một đồng xu nào từ ngân sách chính phủ Hoa Kỳ. Do đó, tôi không bị ảnh hưởng khi các cơ quan này bị cắt bỏ. Ngược lại, với tư cách là người làm kinh tế tư nhân ở Hoa Kỳ, tôi sẽ được một số ưu đãi theo đạo luật giảm thuế cho các chủ doanh nghiệp của chính phủ Hoa Kỳ dứoi thời ông Donald Trump.
Tuy nhiên, là người quan tâm đến dân chủ, nhân quyền Việt Nam, tôi vẫn giữ mối quan hệ bạn bè với nhiều nhân vật quan trọng trong chính phủ Hoa Kỳ cả ở hai đảng và tôi có rất nhiều bạn bè thân thiết ở VOA và RFA.
Tôi cảm thấy buồn và tiếc cho việc cắt tài trợ và có nguy cơ dẫn đến đóng cửa này, nhưng tôi cũng luôn động viên anh em: Hãy mạnh dạn bước sang lĩnh vực tư nhân, nước Mỹ có nhiều cơ hội cho các bạn.
Có một điều tôi cứ nhớ mãi và muốn viết một lời cám ơn: Đó là Mẹ tôi biết tôi sắp ra khỏi nhà tù và ngồi ở hiên nhà đợi tôi gần một ngày, cho đến khi tiếng nói đầu tiên bà nghe được rằng con mình đã “được tự do” là qua tiếng nói của Đài Á Châu Tự Do (RFA). Mẹ tôi nói đã khóc khi nghe bản tin đó. Bố tôi thì nghe được nhiều về thời sự đất nước từ hơn 50 năm trước, cũng qua Ban Việt ngữ của VOA và BBC.
Xin cám ơn tất cả vì suốt những tháng năm dài ở Việt Nam, tôi được biết nhiều tin tức về đối lập ở Việt Nam là qua hai đài phát thanh này.
Còn góc độ cá nhân, tôi vẫn luôn thấy háo hức để tiếp tục học tập, làm việc và quan sát về những điều kỳ thú ở Hoa Kỳ, đặc biệt dưới thời tổng thống Donald Trump này.
______
Việt Báo Daily News: Nhân viên truyền thông của đài VOA sáng hôm nay đến làm việc tại Đài Tiếng nói Hoa Kỳ để phát sóng chương trình cuối tuần của họ như thường lệ, đã nhận được thông báo họ đã bị cấm cửa: Các quan chức liên bang đã tiến hành lệnh đình chỉ hàng loạt hoạt động vô thời hạn.
Việc này diễn ra sau sắc lệnh ban hành vào khuya thứ Sáu của Tổng thống Trump áp dụng cho cơ quan mẹ của cơ quan này, có tên là U.S. Agency for Global Media (Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ), “phải loại bỏ mọi hoạt động luật pháp không bắt buộc” (eleminate all activities not required by law).
Khoảng 10 giờ sáng Thứ Bảy 15/3/2025, Kari Lake, giám đốc Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ VOA đăng trên danh khoản Twitter nội dung: “Tổng thống đã ban hành một sắc lệnh hành pháp có tên là Tiếp tục Cắt Giảm Bộ máy Quan liêu Liên bang. Sắc lệnh này tác động vào Cơ Quan Truyền Thông Toàn Cầu Hoa Kỳ (USAGM) và các đài VOA, OCB, RFA, RFI do USAGM tài trợ ngân sách. Nếu bạn là nhân viên của cơ quan này, vui lòng kiểm tra email của bạn ngay để biết thêm thông tin.”
Một nguồn tin thân cận với Việt Báo xác nhận điều này, cho biết nhân viên của VOA Việt ngữ vừa nhận email thông báo “nghỉ có lương, có hiệu lực ngay lập lức, cho đến khi có thông báo khác.”
Hãng tin Reuters sáng Thứ Bảy cũng loan tin nhiều nhân viên tại Đài Tiếng nói Hoa Kỳ, một đài truyền thông quốc tế với hơn 40 ngôn ngữ trên thế giới, đã chia sẻ với Reuters một email, cho biết, họ được nghỉ phép hành chính với mức lương và phúc lợi đầy đủ “cho đến khi có thông báo khác.”
Đài Á Châu Tự Do (RFA) là đài truyền thông điền thế, ra đời từ năm 1996, có mục tiêu cung cấp “tin tức và thông tin trong nước không bị kiểm duyệt” cho các quốc gia bao gồm Trung Quốc, Tây Tạng, Nam Hàn, Việt Nam, Campuchia, Lào và Miến Điện. Sứ mệnh của Đài Á Châu Tự Do Tiếng Việt từng được cựu giám đốc, ông Nguyễn Ngọc Bích định nghĩa:
“Giúp cho Quý Thính-giả ở quê nhà nghe được hơn một quan-điểm, chủ-yếu là những quan-điểm không xuất phát từ Đảng CSVN, để cho người nghe có đủ dữ-kiện mà phán-đoán về những sự việc xảy ra chung quanh mình. Đó chính là ý nghĩa lớn nhất của một đài điền thế như Đài Á-châu Tự do. Đài của chúng tôi điền thế, nghĩa là thay thế vào cho một hay nhiều tiếng nói tự do mà vì tình-trạng bưng bít thông tin ở trong nước lúc này, 80 triệu dân đã bị thiệt thòi không có cơ-hội được nghe.”
Một nhà báo xin được giữ danh tính, chia sẻ với Việt Báo vào sáng Thứ Bảy: “RFA Việt Ngữ giúp cho những người trong nước nói ra những vấn đề mà họ không dám nói. Hiệu quả của RFA thì đã rõ, đó là chúng tôi luôn bị chính quyền trong nước gán cho tên gọi ‘phản động’ dù chúng tôi đưa tiếng nói chân thật của người dân bị bưng bít thông tin. Bây giờ, cắt giảm, hoặc tương lai có thể là đóng cửa đài thì đúng với ý muốn của chính quyền trong nước. Đây là món quà mà chính quyền ông Trump tặng cho chính thể độc tài Việt Nam và độc tài Châu Á.”
Theo kiểm chứng của NPR, các thông báo chấm dứt đối với các mạng lưới được tài trợ, có chữ ký của cố vấn cấp cao của Trump là Kari Lake, người mà ông đã đưa vào USAGM, chứ không phải là quyền giám đốc điều hành của cơ quan này. Lake dường như không có thẩm quyền theo luật định để thực hiện việc chấm dứt đó trong công việc hiện tại của mình.
Grant Turner, cựu giám đốc tài chính tại Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ, đã gọi ngày hôm nay là ngày “Thứ Bảy Đẫm máu” đối với cơ quan này và các mạng lưới của nó. NPR viết rằng: ‘Những kẻ đốt phá vừa đốt cháy nó’, và Turner cho biết: “Theo những gì tôi nghe được, hôm nay là một ngày thực sự buồn. Các mạng lưới USAGM chia sẻ tin tức, thông tin quan trọng và các giá trị của người Mỹ trên toàn thế giới. Phải mất hàng thập kỷ để xây dựng được thiện chí này và lượng khán giả lên tới hàng trăm triệu người mỗi tuần. Thật kinh khủng khi chứng kiến những kẻ đốt phá vừa đốt cháy tất cả“.
Cần phải nhắc lại, vào tháng trước, Elon Musk đã lên tiếng trên danh khoản X của ông ta rằng “Cần phải đóng cửa VOA.”
Ngoài USAGM, sắc lệnh của Trump còn nhắm vào việc cắt giảm Dịch vụ Hòa giải và Hòa giải Liên bang, Trung tâm Học giả Quốc tế Woodrow Wilson, Viện Bảo tàng và Dịch vụ Thư viện, Hội đồng Liên ngành Hoa Kỳ về Người vô gia cư, Quỹ Các tổ chức Tài chính Phát triển Cộng đồng và Cơ quan Phát triển Doanh nghiệp Thiểu số. Bình Luận từ Facebook